15 December 2018 om 21:17:23 uur, door KNMI (meteoroloog: tuenter)

Overwegend bewolkt. Van het zuidwesten uit winterse neerslag en glad, morgenmiddag droog en zachter.

Het is zwaar bewolkt. In het zuidwesten valt (natte) sneeuw, met lokaal ijsregen en ijzel, dit zal lokaal voor gladheid zorgen. De temperatuur ligt op de meeste plaatsen net onder het vriespunt, in het zuidoosten er net boven. De zuidoostenwind is matig, aan zee en boven het IJsselmeer vrij krachtig tot krachtig.

Komende nacht trekt het gebied met winterse neerslag naar het noordoosten en de neerslag zal dan voornamelijk in de vorm van sneeuw zijn. In het zuidwesten valt er dan voornamelijk natte sneeuw die overgaat in regen of motregen met een kleine kans op ijzel. Er kan een sneeuwdek ontstaan van 1-3 cm, lokaal meer, met gladheid als gevolg. De minimumtemperaturen worden aan het begin van de nacht bereikt en lopen uiteen van +3°C in het zuidwesten tot -1°C in het noordoosten. De wind draait naar zuid en is matig, aan zee en boven het IJsselmeer vrij krachtig tot krachtig.

Zondagochtend wordt het van het zuidwesten uit droger, in het noordoosten gebeurt dit pas in de middag. In de middag verdwijnt overal de gladheid. In het westen klaart het dan op en in de loop van de middag kan daar mist ontstaan. De maximumtemperaturen lopen uiteen van ongeveer 2°C in het noordoosten tot 6°C in het zuidwesten. De wind draait naar zuid tot zuidwest en is matig, aan zee en boven het IJsselmeer eerst nog vrij krachtig tot krachtig. (Bron: KNMI)

Geldig tot zondag 16 december 2018 24.00 locale tijd
Een complexe, brede frontale zone boven de Britse Eilanden en het westen van Frankrijk bereikt vanavond het zuidwesten en verlaat zondagmiddag het noordoosten. Aanvankelijk is er op enige hoogte een warmere luchtlaag aanwezig, maar door het samenknijpen van de frontale zone verdwijnt deze laag. Bovendien wordt de zone minder actief door het opbreken van de jet, met een toenemend diffluente stroming op 500 hPa. In de polaire lucht achter de zone verscherpt aan de zuidflank van een hoogtetrog de temperatuurgradiënt (Cold Air Development). Onder invloed van de hoogtetrog ontwikkelt ook aan de grond een trog. Deze bereikt in de nacht naar maandag het zuidwesten en ligt maandagochtend van noordwest naar zuidoost. Hirlam is in de 12Z-run 2 uur eerder met de neerslag in het uiterste zuidwesten, maar dit verschil neemt in de loop van komende nacht steeds verder af. Het belangrijkste aandachtspunt is de neerslagsoort vanavond in het zuidwesten en aan de achterzijde van de frontale zone, plus de dikte van het sneeuwdek. Voorlopig gaan we er niet vanuit dat de kans op grootschalige gladheid door ijzel danwel 5 cm sneeuw binnen 6 uur op SGG groot genoeg is voor code oranje (ook het ENS laat het bij maximaal 5 cm sneeuwdek). Actueel zit er veel Sc-bewolking, met vooral in het zuiden een zone met opklaringen die langzaam naar het noorden trekt. EC heeft dit het beste maar nog steeds te weinig Sc. Harmonie36 zit er het slechtste op (heeft zelfs niets van doen met de werkelijkheid). EC laat voortdurend bewolking zien ten noorden van de lijn Den Helder - Nijmegen, met af en toe opklaringen. Dit lijkt momenteel het beste scenario. In de avond laten alle modellen de bewolking oplossen en dit zorgt ervoor dat de temperaturen nog een paar uur flink dalen. De vraag is alleen of dit zo makkelijk gaat.Ook in de temperatuur zien we de gebrekkige wolkenbedekking in de modellen terug: De modellen zijn te koud en laten een te grote dagelijkse gang zien. Dit alles maakt met name het maken van een deterministische gladheidsverwachting lastig. De modellen laten op deze termijn nog vrij grote verschillen zien in timing en vorm (wel of niet aparte lagedrukkern) van de CAD. Er komt een omvangrijk windveld te staan, met Z 8 Bft in de kustdistricten, maar waarschijnlijk wel alleen aan de rand van de districten en Z 7 in de binnengaatse districten. De waarschuwingen zullen in de loop van de nacht/vroege ochtend verdwijnen en maandag bij de CAD weer terugkomen. Boven de noordelijke Noordzeedistricten neemt de wind vannacht toe naar 10 Bft. Bij de CAD boven zee bij buien mogelijk windstoten van 60-80 km/u. Veel Sc, enkele opklaringen, met name in het zuiden, zie ook modelbeoordeling. Vanavond komen alle modellen met brede opklaringen, maar de vraag is of dat in het noordoosten gaat lukken. In de frontale zone Sc, in langdurige sneeuw St (modellen geven een lichte indicatie, waarschijnlijk is het wat meer). Achter de sneeuwzone tevens St. Harmonie laat de bases steeds verder zakken. Nu wordt de grenslaag steeds vochtiger a.g.v. smeltende sneeuw, dus met een afnemende wind is dit ook een realistische mogelijkheid. Boven zee kunnen enkele Cb's ontwikkelen tot FL090/-10°C. De wolkenbasis bij de CAD ligt in de meeste berekeningen wederom op St-niveau. Boven zee zijn hier Cb's aanwezig met toppen die mogelijk FL300 halen. Aanvankelijk is er op hoogte nog een smeltlaag aanwezig als de frontale zone het zuidwesten bereikt, met daaronder een laag van circa 2000 vt waarin het afkoelt naar circa -3°C. Omdat de smeltlaag niet warm genoeg is (Tx van laag kleiner dan +3°C) smelt niet alle sneeuw/ijs. Daarom is dit toch een situatie voor ijsregen, ondanks dat de koude laag eigenlijk niet dik en koud genoeg is (idealiter Tn <-10°C of een laag van 2500 vt dik met Tn van ongeveer -6°C). Door het samenknijpen van de zone tijdens de noordoostwaartse verplaatsing verdwijnt de smeltlaag (niet het gevolg van doorvallende neerslag, aangezien de natteboltemperatuur in de smeltlaag eveneens boven nul ligt) en valt er alleen nog droge sneeuw. De totale hoeveelheden die de modellen berekenen liggen tussen 1 en 3 cm, Ha36 geeft in het zuidwesten waardes rond 6 cm. Kijken we naar de totale equivalente hoeveelheid water die zondag valt, dan varieert die van 3-5 mm tot meer dan 10 mm in het uiterste zuidwesten. Een verhouding tussen deze hoeveelheid en de accumulatie van sneeuw wordt vaak verondersteld circa 10:1 (10 mm sneeuw = 1 mm water) te zijn, maar deze verhouding hangt vooral af van de temperatuur (hoe lager, hoe luchtiger de sneeuw). Nu lijkt de temperatuur rond het vriespunt te liggen, waardoor de dichtheid groter is dan 10:1 doordat steeds meer vloeibaar water de ruimtes binnen de sneeuwvlokken gaat innemen. In deze situatie kan er dus beter naar de sneeuwdekplaatjes gekeken worden dan naar de cumulatieve neerslag in waterequivalent (d.w.z. de reguliere cumulatieve neerslagplaatjes). Aan de achterkant van de frontale zone wordt het frontale wolkenpakket dunner, de top van de verzadigde laag heeft dan een temperatuur van -10°C. Dat betekent dat er veel onderkoelde waterdruppeltjes aanwezig zijn in de wolk. Daarboven is de lucht droog en vindt er ook geen inzaaiing plaats (seeder/feeder-effect). Hierdoor bestaat er nog een (kleine) kans op onderkoelde motregen. Boven het relatief warme zeewater zouden aan de achterkant enkele regenbuien aanwezig kunnen zijn, misschien dat een enkele het noordwesten schampt. Op sneeuw zal dit niet voor extra gladheid zorgen. Op plekken waar geen sneeuw (meer) ligt zou dit nog lokaal voor gladheid kunnen zorgen. Bij de CAD van maandag is er sprake van regen uit een stabiel gelaagd pakket bewolking (van origine was het ooit convectief). Hirlam komt hier met een sterk ijzelsignaal in het zuidoosten, maar de progtemp van EHEH laat zien dat dit zou moeten komen door warm water dat valt bij een T2m die enkele tienden onder nul ligt. Het ijzelsignaal verwerpen we. Boven zee kunnen wederom enkele buien tot ontwikkeling komen (FL300), mogelijk met hagel en onweer. Met een lage CAPE en schering is er sprake van matige organisatie. In sneeuw slecht en achter de frontale zone wordt de grenslaag zo vochtig dat de mistkansen toenemen, met name in het westen waar het opklaart. Overigens gaat EC hier totaal niet in mee, waarschijnlijk door (teveel) bewolking. Ook in het ENS zien we geen enkel signaal. We houden er echter wel rekening mee dat het mistig gaat worden boven (smeltende) sneeuw. Alle modellen zijn te koud. EC en Harmonie40 zijn het minst slecht. Blijft het wolkenpakket zich handhaven, dan koelt het vanavond minder af en zullen de wegdektemperaturen door sneeuwval afkoelen tot circa 0°C. De temperatuurverschillen voor de nacht naar maandag zijn groot per model en relevant. Hirlam berekent lichte vorst in het zuidoosten, EC +5°C.

Paraaf meteoroloog: tuenter